Milliyetçi Hareket Partisi'nin Tüzüğü

[Admin]

1. KURULUŞ, AMAÇ VE İLKELER

KURULUŞ

MADDE 1-

Milliyetçi Hareket Partisi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Siyasi Partiler Kanunu, Seçim Kanunu ve ilgili diğer mevzuata göre faaliyet göstermek üzere kurulmuş bir siyasi partidir .

Genel Merkezi Ankara'da olan Milliyetçi Hareket Partisinin kısaltılmış adı "MHP" olup, özel işareti kırmızı zemin üzerine beyaz üç hilâldir.

AMAÇ

MADDE 2-

Milliyetçi Hareket Partisinin temel amacı;

Türk Milleti'ne mensubiyetin gurur ve şuuruna sahip, manevi ve kültürel değerlerimiz ile birlikte evrensel değerleri de özümsemiş, dış dünyaya, yeni düşünce ve gelişmelere açık, bilim ve teknoloji üretimine yatkın, inançlı, yüksek ahlâklı ve sağlam karakterli nesiller yetiştirmek,

Yatırım ve istihdam kapasitesi yüksek, ileri teknolojiyi ve teşebbüs hürriyetini esas alan, uluslar arası rekabet gücüne sahip bir ekonomiyi hâkim kılmak,

Bölgeler arası gelişmişlik farkını azaltacak dengeli ve adaletli bölüşüm sistemine dayanan bir gelir dağılımını tesis etmek,

Vatandaşların müreffeh bir hayat sürdürmesi kadar, geleceğe güvenle bakabilmelerinin de önemli olduğu dikkate alınarak, sosyal güvenlik sistemini bütün vatandaşları kapsayacak şekilde genişletmek,

Her türlü terör ve anarşinin giderilerek toplumsal barış ve huzurun hâkim kılındığı, vatandaşların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerinde sevgi ve saygı ile insan hak ve hürriyetlerinin ve hukukun üstünlüğünün esas alındığı bir toplum yapısını oluşturmak,

Ülkemizin coğrafi, stratejik ve jeopolitik konumunu dikkate alan, bölgesel ve uluslar arası barışa katkı yapacak güven verici, şahsiyetli ve istikrarlı bir dış politika uygulamak,

suretiyle milletimizi çağın kudretli, itibarlı ve önder toplumlarından biri yapmak ve tarih sahnesinde ebedi kılmaktır.

TEMEL İLKELER

MADDE 3-

Milliyetçi Hareket Partisi, dünyada "Bilgi Toplumu"na geçişin sür'atle gerçekleştiği günümüzde, Türk Milleti'ni; bilim ve teknoloji üretimi ile bu üretimin ekonomik ve toplumsal faydaya dönüştürülmesine ilişkin yapısal değişim sürecinin tamamlanması suretiyle sosyal, siyasi, askeri ve ekonomik alanda küresel bir güç olarak, milletler camiasının en ileri safında yer almasını sağlayacak, Türklüğe yakışır bir var oluş mücadelesine ve yeniden yüceliş hareketine çağırmaktadır.

Milliyetçi Hareket Partisi bu çağrıyı millet ve devlet olarak gönül seferberliği ile "yeni ufuklara ve güvenli yarınlara doğru" diye niteleyerek, başlattığı milliyetçi, ülkücü hareketi beş temel ilke ile hedefe ulaştırma azim ve kararındadır.

a. Meşruiyetçilik

Milliyetçi Hareket Partisi, her türlü siyasi faaliyetini, hukuk kuralları çerçevesinde ve meşruiyetçi bir çizgide, dürüstlük ve ahlâk kurallarına uygun yürütmeyi esas alır.

b. İnsan Haklarına ve Haysiyetine Saygı

Milliyetçi Hareket Partisi, insan haklarına ve haysiyetine saygı zihniyetini tüm düşünce ve davranışların, siyaset anlayışının temeli sayar. Bu sebeple insanlık dışı davranış olarak nitelendirdiği zulüm ve işkenceyi insanlık suçu olarak görür ve reddeder.

c. Demokrasi ve Hukukun Üstünlüğü

Milliyetçi Hareket Partisi, hukukun üstünlüğünü esas alan, çok partili, demokratik ve hür parlâmenter rejim içinde siyasi faaliyetlerin yürütülmesi gereğine inanır.

d. İlkeli, Seviyeli ve Temiz Siyaset

Milliyetçi Hareket Partisi, sağlıklı bir demokrasinin ancak hoşgörü, dürüstlük, tutarlılık ve samimiyet gibi ahlâki değerlerle bezenmiş bir siyasi kültür zemini üzerinde yükselebileceğine inanır ve ilkeli, seviyeli ve temiz siyaseti demokrasinin teminatı kabul eder.

e. Gönül Seferberliği

Milliyetçi Hareket Partisi, her insanı mukaddes bir varlık ve emanet olarak kucaklamak ve onların gönlünü, sevgisini ve saygısını kazanmak suretiyle bir gönül seferberliği anlayışı içerisinde hedefine ulaşmak ister. Bu anlayışı aynı zamanda yurt ve dünya barışına katkı sağlayacak, vicdani bir sorumluluk olarak kabul eder.

2. PARTİ ÜYELİĞİ

ÜYE OLMANIN ŞARTLARI

MADDE 4-

Milliyetçi Hareket Partisine;

a. Tüzükte yer alan temel ilke ve amaçları benimsemiş,

b. Partinin tüzük ve programını kabul ettiğini, imzasını taşıyan Üye Giriş Beyannamesi ile belgelemiş,

c. Medeni ve siyasi hakları kullanma ehliyetine sahip ve 18 yaşını doldurmuş,

d. Bir başka parti üyesi olmayan ve bu tüzükte belirtilen üyelik aidatını ödemeyi taahhüt eden,

her Türk vatandaşı üye olabilir.

ÜYELİĞİ KABUL EDİLMEYECEK OLANLAR

MADDE 5-

Milliyetçi Hareket Partisine;

a. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanlar,

b. Bir başka siyasi partinin üyesi bulunanlar,

c. Kısıtlı ve kamu hizmetlerinden yasaklı olanlar,

d. Hâkimler ve savcılar,Sayıştay dahil yüksek yargı organları mensupları, kamu kurum ve kuruluşların memur statüsündeki görevlileri, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, Silâhlı kuvvetler mensupları ile yüksek öğretim öncesi öğrencileri,

e. Zimmet, ihtilâs, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflâs gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlâk kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım satımlarına fesat karıştırma ve devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkûm olanlar,

f. Herhangi bir suçtan dolayı ağır hapis veya taksirli suçlar hariç olmak üzere üç yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar,

g. Türk Ceza Kanunu'nun 312. maddesinin ikinci fıkrasında yazılı, halkı sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etme suçlarından mahkûm olanlar,

h. Türk Ceza Kanunu'nun İkinci Kitabı'nın Birinci Bab'ında yazılı suçlardan veya bu suçların işlenmesini aleni olarak tahrik etme suçundan mahkûm olanlar üye olamaz ve üye kaydedilemezler.

ÜYELİĞE KABUL VE KAYIT

MADDE 6-

Milliyetçi Hareket Partisine üye olmak isteyen kişi, en az iki parti üyesinin tezkiyesini taşıyan üye giriş beyannamesini, kanuni ikametgâhının bulunduğu ilçe yönetim kuruluna alındı belgesi karşılığında teslim eder.

Elektronik posta aracılığıyla düzenlenen giriş beyannamesi ile üyelik müracaatı yapılması durumunda, bu müracaat beyannameye eklenmesi gereken belgelerin ibrazını müteakip değerlendirmeye alınır.

İlçe yönetim kurulu, isteklinin partiye alınmasında tüzüğün 4'üncü ve 5'inci maddelerine göre mâni bir hâl bulunup bulunmadığını inceleyerek 15 gün içinde kararını verir.

Başvurunun kabulüne karar verilmesi hâlinde, karar tarih ve sırasına göre üye kayıt defterine kaydedilerek, durum ilgiliye 10 gün içinde yazılı veya sözlü olarak bildirilir.

Başvurunun uygun görülmemesi durumunda ise, üyeliğe kabul edilmeme kararı 10 gün içinde ilgili kişiye yazılı olarak bildirilir. İlçe yönetim kurulu üyeliğe kabul edilmeme bildiriminde gerekçe belirtmek mecburiyetinde değildir. 15 gün içinde karara bağlanmamış adayın üyelik talebi reddedilmiş sayılır.

Üyelik müracaatı kabul edilmeyen kişi isterse kararın kendisine tebliğinden itibaren 5 gün içerisinde il yönetim kuruluna itirazda bulunabilir.

Üye olma başvuruları hakkında karar alınmaması nedeniyle üyelik talebi reddedilmiş sayılanlar, 15 günlük inceleme süresini takip eden 5 gün içerisinde il yönetim kuruluna itirazda bulunabilirler.

İl yönetim kurulu itirazları inceleyerek 15 gün içinde karara bağlar. Bu karar kesindir.

Her üye sadece ikamet ettiği ilçe teşkilâtına kayıt yaptırabilir. Üyenin kanuni ikametgâhı değişmedikçe bir başka ilçeye üyelik kayıt naklini isteyemez.

GENEL MERKEZCE ÜYELİĞE KABUL

MADDE 7 -

Milliyetçi Hareket Partisine girmek isteyen Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ve büyükşehir belediye başkanları ile Türk Milleti'ne büyük hizmetlerde bulunmuş kimselerin parti üyeliğine kabullerinde Merkez Yönetim Kurulu yetkilidir. Bu şekilde üyeliğe kabul edilenlerin üye giriş beyannameleri en geç 1 ay içinde ikametgâhlarının bulunduğu ilçe teşkilâtlarına gönderilir. Merkez Yönetim Kurulunca parti üyeliğine kabul edilen kişilerin üyelikleri hakkında partinin diğer organları tarafından hiçbir şekilde itirazda bulunulamaz.

YENİDEN ÜYELİĞE KABUL

MADDE 8-

Milliyetçi Hareket Partisi üyeliğinden herhangi bir sebeple ayrılmış olanların yeniden parti üyeliğine kabulü ilçe yönetim kurulunun teklifi ve il yönetim kurulunun kararı ile yapılır. İl yönetim kurulu kararı kesindir.

Parti üyeliğinden ayrılmış olan Merkez Yönetim Kurulu, Başkanlık Divanı ve Merkez Disiplin Kurulu üyeleri ile büyükşehir belediye başkanları ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin tekrar partiye kabullerinde Merkez Yönetim Kurulu yetkilidir.

ÜYE KAYIT İŞLEMLERİ

MADDE 9-

Parti üyeliğine kabul edilenlerin adı ve soyadı, doğum yeri ve tarihi, mesleği veya sanatı ile ikametgâhları, köy ve mahalle esasına göre düzenlenmiş üye kayıt defterine kaydedilir.

Üye giriş beyannamelerinin düzenlenmesi ve saklanması, üye kayıt defterinin tutulması, üye bildirim formlarının Genel Merkez ve Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi gibi kayıt ve kabul ile üyeliğin sona ermesine ilişkin usul ve esaslar ayrıca hazırlanacak bir yönetmenlikle düzenlenir.

ÜYE KAYITLARININ İPTALİ VE YENİLENMESİ

MADDE 10-

Merkez Yönetim Kurulu, gerek gördüğü hallerde ve yerlerde üye kayıtlarının iptaline ve yeniden yazımına karar verebilir.

PARTİ ÜYELİĞİNİN SAĞLADIĞI HAKLAR

MADDE 11-

Parti üyeleri;

a. Her türlü parti faaliyetine katılma, düşünce ve dileklerini bildirme,

b. Üye kayıt tarihinden itibaren üç ay geçmiş olması şartıyla, kongre delegeliği ile kurullardaki başkan ve üyelikler dahil her türlü görev için seçme, seçilme ve seçildiği takdirde görev alma,

c. Genel ve mahalli seçimlerde aday yoklamasına katılma, seçildikleri takdirde parti listelerine girme,

d. Parti program ve tüzüğünün uygulanması ile ilgili görüşlerini kademe esasına riayetle parti teşkilât ve görevlilerine yazılı ve sözlü olarak duyurma

haklarına sahiptirler.

PARTİLİ ÜYELERİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI

MADDE 12-

Parti üyeleri;

a. Parti içinde karşılıklı sevgi, saygı ve ahlâk kurallarına uygun olarak partinin dayandığı fikir ve idealleri paylaşmayı, parti tüzük ve programındaki ilke ve esaslara göre birlik ve beraberlik içinde çalışmayı,

b. Partinin yetkili kurullarınca alınacak kararlara uymayı, verilecek görevleri kabul etmeyi, parti faaliyetlerinde kademe esasına ve disiplin hükümlerine riayet etmeyi,

c. Partinin amacını, ilkelerini ve görüşlerini yaymayı,

d. Seçimlerde parti adaylarına oy vermeyi ve onların kazanması için güçleri nispetinde çalışmayı,

e. Parti içinde ve dışında partinin amaç ve ilkelerine aykırı davranışlar ile huzuru, birlik ve beraberliği zedeleyecek ifade, tavır ve davranışlardan kaçınmayı,

beyan ve açıkça kabul etmiş sayılırlar.

PARTİ ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ VE KAYIT SİLME

MADDE 13-

Parti üyeliği;

a. İstifa,

b. Ölüm,

c. Başka bir partiye üyelik başvurusunda bulunma veya üye olma, mahalli idare ya da milletvekilliği seçimlerinde bir başka partiye adaylık başvurusunda bulunma veya aday olma ile,

d. Siyasi Partiler Kanunu ve bu Tüzük uyarınca yetkili mercilerin verecekleri karar üzerine kayıt silinmesi

hâllerinde sona erer.

İlçe yönetim kurulu, üyelikten ayrılmayı gerektiren kanuni mecburiyet hâlleri saklı kalmak kaydıyla partiden ayrıldığını bağlı bulunduğu ilçe başkanlığına şahsen veya taahhütlü mektupla bildiren veya başka bir partiye kaydolduğu anlaşılan üyenin kaydını alacağı karar ile siler.

Bu maddenin (c) bendinde belirtilen sebeplerle kaydının silinmesine karar verilen üyeye, bu karar 5 gün içerisinde tebliğ edilir. İlgilinin tebliğden itibaren 5 gün içerisinde il yönetim kuruluna itiraz hakkı vardır. İl yönetim kurulu 15 gün içerisinde kararını verir ve ilgiliye tebliğ eder. Bu karar kesindir.

Partiye üye kaydedilen kişinin, üye olmasına engel bir hâlinin bulunduğunun sonradan öğrenilmesi veya üyelik vasıflarını kaybettiğinin anlaşılması durumunda, ilçe yönetim kurulu bu bilgiyi edindiği günden itibaren 10 gün içinde araştırmasını yapar, ilgiliyi dinler ve hazırladığı dosyayı kendi kanaati ile birlikte il yönetim kuruluna gönderir. İl yönetim kurulunun 10 gün içinde vereceği karar kesindir.

Kaydı silinen üyenin istifa mektubu veya işleme esas belgeleri özel bir dosyada saklanır. Üye kayıt defteri ve giriş beyannamesine silme durumu şerh edilir.

3. PARTİ TEŞKİLÂT YAPISI

TEŞKİLÂT BİRİMLERİ

MADDE 14-

Parti; ana teşkilât birimleri ile yan kuruluşlar ve yurt dışı temsilciliklerinden meydana gelir.

I. ANA BİRİMLER

A. İLÇE VE İL TEŞKİLÂTI

1. İlçe teşkilâtı

a. İlçe Kongresi

b. İlçe Başkanı

c. İlçe Yönetim kurulu

d. Belde teşkilâtı

2. İl Teşkilâtı

a. İl Kongresi

b. İl Başkanı

c. İl Yönetim kurulu

d. İl Disiplin Kurulu

B. GENEL MERKEZ TEŞKİLÂTI

1. Büyük Kongre

2. Genel Başkan

3. Başkanlık Divanı

4. Merkez Yönetim Kurulu

5. Merkez Disiplin Kurulu

6. Danışma Kurulu

7. Yardımcı kurul ve komisyonlar

C. PARTİ GRUBU

1. TBMM Grubu

2. İl Genel Meclisi Grubu

3. Belediye Meclisi Grubu

II. YAN KURULUŞLAR

A. KADIN KOLLARI

B. GENÇLİK KOLLARI

III. YURT DIŞI TEMSİLCİLİKLER

TEŞKİLÂT BİRİM MERKEZLERİ

MADDE 15 -

Parti Genel Merkez Teşkilâtı Ankara İl Merkezi'nde, il ve ilçe teşkilâtları ilgili il ve ilçe merkezlerinde, belde teşkilâtları ise il ve ilçe merkezleri hariç olmak üzere belediye teşkilâtı olan yerlerde kurulur.

YARDIMCI KURULLAR, YAN KURULUŞLAR VE YURT DIŞI TEMSİLCİLİKLER

MADDE 16-

Genel Merkez ve diğer teşkilât birimlerinde araştırma ve danışma amaçlı ihtiyari kurullar Merkez Yönetim Kurulu kararı ile oluşturulabilir. Bu kurulların teşkili, görev, yetki ve sorumlulukları ile üyelerinin sayısı ve seçilme usulleri ayrıca düzenlenecek bir yönetmelikle belirlenir.

Kadın ve Gençlik kolları, Merkez Yönetim Kurulu kararı ile kurulabilir. Kadın ve gençlik kollarının teşkilâtlanmaları ile teşkilât kademelerinde yer alacak organların görev yetki ve sorumlulukları ve çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar, ayrıca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.

Parti Tüzük ve Programı'nda yer alan amaç, ilke, hedef ve politikaları geliştirmek, yaymak ve tanıtmak, propaganda usul ve esaslarını belirlemek ve parti üyelerinin eğitimi için gerekli tedbirleri almak üzere; Araştırma, Geliştirme ve Değerlendirme Merkezi (ARGE) ve Parti Hizmet İçi Eğitim Merkezi (Parti Okulu), Merkez Yönetim Kurulu kararı ile kurulur. Bu merkezlerin teşkili, çalışma usulleri, görev, yetki ve sorumlulukları ayrıca düzenlenecek yönetmeliklerle belirlenir.

Yurt dışı temsilcilikler, ilgili ülke mevzuatı da dikkate alınarak Genel Başkan'ın teklifi ve Merkez Yönetim Kurulunun kararı ile Tüzüğe ek listede belirtilen merkezlerde kurulabilir. Yurt dışı temsilciliklerinin kuruluşu ve çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar da ayrıca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

4. İLÇE VE İL TEŞKİLÂTI

BİRİNCİ KISIM

İLÇE TEŞKİLÂTI

BELDE TEŞKİLÂTI

MADDE 17-

İl ve ilçe merkezleri dışında, belediye teşkilâtı bulunan yerlerde belde teşkilâtı kurulabilir. Belde teşkilâtı, bulunduğu ilçe teşkilâtına bağlı olarak çalışır.

Belde yönetim kurulu; ya doğrudan ilçe başkanlığınca veya ilçe yönetim kurulunca kendi üyelerinden görevlendirilecek bir üyenin başkanlığı altında, o beldede oturan partili üyelerce seçilir. Bu seçimde asil üye sayısı kadar da yedek üye belirlenir.

Belde yönetim kurulu başkan dahil 5 üyeden oluşur. Belde yönetim kurulu üye sayıları, bağlı olduğu ilçe yönetim kurulu üye sayıları dikkate alınarak il yönetim kurullarınca en çok 13 üyeye kadar artırılabilir.

Belde Yönetim Kurulu üyeleri kendi aralarından bir başkan, bir sekreter ve bir muhasip seçerler.

Seçilmiş belde yönetim kurulunun görev süresi, bağlı bulunduğu ilçe başkanlığının görev süresi kadardır.

İLÇE BAŞKANI VE İLÇE YÖNETİM KURULU

MADDE 18-

İlçe yönetim kurulu, en çok üç yıl için görev yapmak üzere, ilçe kongresinde gizli oyla ayrıca seçilmiş başkan dahil 9 üyeden oluşur. Asil üye sayısı kadar da yedek üye seçilir. İlçe yönetim kurulu üye sayıları, son nüfus sayımındaki ilçe nüfusları ve iş hacmi göz önüne alınarak Merkez Yönetim Kurulunca 17 üyeye kadar artırılabilir.

İlçe Yönetim Kurulu, kendi üyeleri arasından gizli oyla bir sekreter ve bir muhasip üye seçerler.

Yönetim kurulunun başkanı, ilçe başkanıdır, görev aldığı ilçede, partiyi temsil eder. Yönetim kurulunun gündemini hazırlar ve üyeleri toplantıya çağırır. İlçe yönetim kurulunun parti tüzüğüne uygun çalışmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak ve ilçedeki kamu çalışmalarını ve diğer parti faaliyetlerini izleyerek bir üst kademeye bilgi verip gerekli teşebbüslerde bulunmak, ilçe başkanının görevleri arasındadır.

İlçe yönetim kurulunca seçilmiş bulunan sekreter üye; kanun, parti tüzüğü ve yönetmeliklerine göre tutulması gereken defter, kayıt ve dosyaların usulüne uygun olarak tutulması ve Partinin her türlü yazışmalarının yürütülmesi ile yükümlü ve sorumludur.

İlçe yönetim kurulunun muhasip üyesi; teşkilâtın hesap işlerinin yürütülmesi, kanun, parti tüzüğü ve yönetmelikleri uyarınca tutulması gereken muhasebe defter ve kayıtlarının tutulması, üyelik aidatlarının tahsili ile üst kademelere sunulmak üzere kesin hesap raporu ve yıllık bütçe tasarısının zamanında hazırlanmasını sağlamakla görevlidir.

Başkan ve muhasip üye harcamaların yönetim kurulu kararlarına uygunluğundan beraber sorumludurlar.

İLÇE YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ

MADDE 19-

İlçe yönetim kurulunun görevleri şunlardır:

a. Kanun, parti; tüzüğü ve yönetmelikleri ile Merkez Yönetim Kurulu, Başkanlık Divanı ve il yönetim kurulu kararlarının gereklerini yerine getirmek.

b. Üst kademelerin emir ve talimatlarına uymak,

c. İlçe dahilinde parti faaliyetleri düzenlemek, koordine etmek ve yürütmek.

d. Partinin siyasi görüş, amaç ve ilkelerinin çevreye anlatılması, yayılması ve partinin gelişmesi için gerekli çalışmaları yapmak,

e. Alt kademe faaliyetlerini denetlemek,

f. Diğer partilerin çalışmalarını izlemek ve değerlendirmek,

g. Bütün seçimlerde parti adaylarının başarısı için gayret etmek, bunun icap ettirdiği programları yapmak, seçim çalışmalarını düzenlemek.

h. İlçe ve çevresinde ekonomik, siyasi ve sosyal olaylar hakkında araştırma yapmak, bilgi toplamak ve değerlendirmek, değerlendirme sonuçlarını üst kademeye bildirmek,

ı. İlçe kongresinin gündemini hazırlamak, kongreye sunulacak çalışma raporu, yıllık bütçe ve kesin hesap tasarısının düzenlenmesi ve bunların zamanında üst kademelere gönderilmesini sağlamak,

k. Parti gelirlerinin en uygun şekilde toplanması, mevzuata uygun yeni gelir kaynaklarının bulunması ve parti harcamalarının usulüne uygun olarak yapılmasını sağlayacak tedbirleri almak,

l. İl yönetim kurulunun uygun görüşünü almak kaydıyla ilçe içerisinde siyasi, sosyal ve kültürel içerikli toplantılar düzenlemek.

İLÇE KONGRESİ

MADDE 20-

İlçe kongresi, seçilmiş ve tabii üyelerden teşekkül eder. Seçilmiş delegeler 400'den fazla olamaz.

1. Seçilmiş üyeler

a. İlçe çevresindeki köy ve mahallelerde kayıtlı parti üye sayısı 400 veya 400'den az ise bütün partililer ilçe kongresi delegesi sayılır.

b. İlçe çevresindeki köy ve mahallelerde kayıtlı partili üye sayısı 400'den fazla ise 400 rakamı, partinin son milletvekili seçiminde o ilçede aldığı toplam oy sayısına bölünür. Elde edilen katsayı, köy ve mahallede son Milletvekili Genel Seçimi'nde partinin aldığı oy sayısı ile çarpılır. Çıkan sayı, köy ve mahallelerden seçilecek delege miktarını gösterir.

c. Köy ve mahallelerde İlçe Kongresi delegelerinin o köy ve mahallelerde kayıtlı üyelerden seçilmesi zorunludur.

d. Bir köy veya mahalledeki Parti'li üye sayısı, o köy için hesaplanan delege kontenjanı sayısının altında ise, bu durumdaki köy ve mahalleler, il yönetim kurulunun uygun göreceği diğer bir köy veya mahalle ile birleştirilerek delege seçimine gidilir.

e. Delege seçimlerinin başlama tarihi, Merkez Yönetim Kurulunca tespit edilerek kademelere bildirilir.

f. İlçe merkezi, mahalle ve köyler ile ilçeye bağlı belde mahallelerinde yapılacak delege seçimlerinde, Siyasi Partiler Kanunu'nun 21. maddesi hükümleri uygulanır. Bu seçimlerde Tüzüğün 11'inci maddesi de dikkate alınarak Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilmiş listelerdeki üyeler, oy kullanabilir.

g. İlçe yönetim kurulu, köy ve mahallelerde delege seçimlerini yürütmek üzere üyelerinden birini görevlendirebileceği gibi, sadece bu işler için köy ve mahallelerdeki Parti üyeleri arasından birini de temsilci sıfatı ile görevlendirebilir.

h. Beldeye bağlı mahallelerdeki delege seçimini, belde yönetim kurulu gerçekleştirir.

Bu Maddenin (f) fıkrasında adı geçen listelerdeki kayıtlı üyeler, ilçe yönetim kurulunca uygun bir mahalli yöntemle ilân edilen yer, gün ve saatte köy ve mahallelerdeki delegeleri seçerler.

Seçim sonuçları toplantı başkanı, yardımcısı ve parti görevlisi tarafından imzalanarak ve üç nüsha olarak düzenlenen bir tutanakla tespit edilir. Tutanağın bir sureti seçim yapılan yere asılır, iki sureti ise ilçe başkanlığına teslim edilir. İlçe başkanlığı, köy ve mahalle toplantılarından sonra ilçe kongresi için seçilen delege listesini iki nüsha olarak, ilçe kongresinden en az 15 gün önce ilçe seçim kurulu başkanına verir.

Kesinleştikten sonra ilçe seçim kurulu başkanı tarafından onaylanarak ilçe başkanlığına iade edilen delege listesi, ilçe kongresinin yoklama cetvelini teşkil eder.

2. Tabii üyeler

İlçe kongresinin tabii üyeleri; ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulu üyeleri, ilçe belediye başkanları ile ilçeye bağlı diğer belediyelerin başkanlarıdır.

Büyükşehir belediye başkanları dışındaki il belediye başkanları ile merkez ilçe çevresindeki diğer belediyelerin başkanları ve büyükşehir alt kademe belediye başkanları, merkez ilçe kongresinin tabii üyesidir.

Geçici ilçe yönetim kurulu başkan ve üyelerinin de kongreye katılma hakları olmakla beraber, delege sıfatı olmayanların oy kullanma hakları yoktur.

İlçe yönetim kurulu başkan ve üyeliği sıfatıyla kongrenin tabii üyesi olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ilişkin oylamalara katılamazlar.

İLÇE KONGRESİNDE İL KONGRESİNE SEÇİLECEK DELEGE SAYISI

MADDE 21-

İlçe kongresinde il kongresi için seçilecek delege sayısı, partinin o ilçede aldığı oy sayısı esas alınarak aşağıdaki şekilde hesaplanır:

600 sayısı, il seçim çevresinde son milletvekili genel seçiminde partinin aldığı oy sayısı toplamına bölünür. Elde edilecek olan kat sayı, ilçe seçim çevresinde partinin aldığı oy sayısı ile çarpılır. Ortaya çıkan rakam, o ilçe kongresinde il kongresi için seçilecek delege sayısını gösterir.

İKİNCİ KISIM

İL TEŞKİLÂTI

İL BAŞKANI

MADDE 22-

Aynı zamanda yönetim kurulunun da başkanı olan il başkanı, il içerisinde partiyi temsil eder. Yönetim kurulunun gündemini hazırlar, üyeleri toplantıya çağırır, bağlı teşkilâtı denetler ve parti adına yazışma yaparlar. Ancak mali işlerle ilgili yazışmalarda muhasip üyenin, diğer yazışmalarda ise sekreter üyenin de imzası bulunur. Acil hâllerde sorumluluğu almak kaydıyla yalnız kendi imzasıyla da yazışma yapabilirler.

Yönetim kurullarının parti tüzüğüne uygun çalışmasını sağlamak için Yönetim Kurulu üyelerini olduğu gibi, alt kademedeki her parti üyesini de görevlendirebilirler.

Teşkilât kademesindeki kamu çalışmalarını ve diğer parti faaliyetlerini izleyip bir üst kademeye bilgi verir ve gerekli teşebbüslerde bulunurlar.

İL BAŞKAN YARDIMCISI, SEKRETER VE MUHASİPLERİN GÖREVLERİ

MADDE 23-

A. İL BAŞKAN YARDIMCILARI

İl başkan yardımcıları, il başkanınca verilecek görevleri yapar ve il başkanının görevde olmadığı zamanlarda il başkanına vekâlet ederler. Birden fazla başkan yardımcısı bulunan illerde, yardımcılar arasındaki görev dağılımı ile başkan vekilinin kim olacağı il başkanı tarafından belirlenir.

B. SEKRETER ÜYE

Sekreter üye; Kanun, parti tüzüğü ve yönetmeliklerine göre tutulması gereken defter, kayıt ve dosyaların usulüne uygun olarak tutulması ile Partinin her türlü yazışmalarının yürütülmesinden sorumludur.

C. MUHASİP ÜYE

İl yönetim kurulunun muhasip üyesi;

a. İl teşkilâtının hesap işlerini yürütür.

b. Kanun, parti tüzüğü ve yönetmelikleri uyarınca tutulması gereken muhasebe defter ve kayıtlarının usulüne uygun olarak tutulmasını sağlar,

c. Alt kademe hesaplarını denetler.

d. Üyelik aidatlarını tahsil eder.

e. Üst kademelere sunulmak üzere kesin hesap raporu ve yıllık bütçe tasarısının zamanında hazırlanması ve ilgili mercilere ulaşmasını sağlar.

f. Başkan ve muhasip üye, harcamaların yönetim kurulu kararlarına uygunluğundan müteselsil olarak sorumludur.

İL YÖNETİM KURULU

MADDE 24-

İl yönetim kurulu, en çok üç yıl için görev yapmak üzere, il kongresinde gizli oyla ayrıca seçilmiş başkan dahil; 13 asil üyeden oluşur. Asil üye kadar da yedek üye seçilir. İl yönetim kurulu üye sayıları, son nüfus sayımındaki il nüfusları ve iş hacmi göz önüne alınarak Merkez Yönetim Kurulunca 29 üyeye kadar artırılabilir.

Haklarında geçici çıkarma cezası verilmiş olup, henüz ceza süresini doldurmamış bulunanlar yönetim kuruluna seçilemez ve hiçbir şekilde bu kurulda görev alamazlar.

İl yönetim kurulu, kendi üyeleri arasında bir başkan yardımcısı, bir sekreter ve bir muhasip üye seçer.

İL YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ

MADDE 25-

İl yönetim kurulunun görevleri şunlardır:

a. Kanun, parti tüzüğü ve yönetmelikleri ile Merkez Yönetim Kurulu ve Başkanlık Divanı kararlarının gereklerini yerine getirmek.

b. Üst kademelerin emir ve talimatlarına uymak.

c. İl içerisinde parti faaliyetlerini düzenlemek, koordine etmek ve yürütmek.

d. Partinin siyasi görüş, amaç ve ilkelerinin çevreye anlatılması, yayılması ve partinin gelişmesi için gerekli çalışmaları yapmak.

e. Alt kademe faaliyetlerini denetlemek.

f. Diğer partilerin çalışmalarını izlemek ve değerlendirmek.

g. Bütün seçimlerde parti adaylarının başarısı için gayret etmek, bunun icap ettirdiği programları yapmak ve seçim çalışmalarını düzenlemek.

h. İl ve çevresinde ekonomik, siyasi ve sosyal olaylar hakkında araştırma yapmak, bilgi toplamak ve değerlendirmek, değerlendirme sonuçlarını üst kademeye bildirmek.

ı. İl kongresinin gündemini hazırlamak, kongreye sunulacak çalışma raporu, yıllık bütçe ve kesin hesap tasarısının zamanında düzenlenmesini sağlamak.

j. Parti gelirlerinin en uygun şekilde toplanması, mevzuata uygun yeni gelir kaynaklarının bulunması ve parti harcamalarının usulüne uygun olarak yapılmasını sağlayacak tedbirleri almak.

k. İlgili Genel Başkan Yardımcısı'nın da uygun görüşünü almak kaydıyla il içerisinde siyasi, sosyal ve kültürel içerikli toplantılar düzenlemek.

İL DİSİPLİN KURULU

MADDE 26-

İl disiplin kurulu, il kongresi tarafından seçilmiş 7 asil, 7 yedek üyeden oluşur.

İL KONGRESİ

MADDE 27-

İl kongresi, seçilmiş delegelerle tabii üyelerden teşekkül eder. Seçilmiş üyeler 600'den fazla olamaz.

1. Seçilmiş Üyeler

İlçe kongresinde tüzüğün 40' ıncı maddesine göre seçilmiş delegelerdir.

2. Tabii üyeler

a. İlin partili milletvekilleri,

b. İl başkanı,

c. İl yönetim kurulu üyeleri,

d. İl disiplin kurulu başkan ve üyeleri ile,

e. Büyükşehir belediye başkanlarıdır.

Geçici il yönetim kurulu başkan ve üyeleri de kongreye katılma hakkına sahiptir. Ancak, bunlardan delege sıfatı olmayanların oy kullanma hakları yoktur.

İl yönetim kurulu başkan ve üyeliği sıfatıyla kongrenin tabii üyesi olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ilişkin oylamalara katılamazlar.

İl başkanlığı; ilçe kongrelerinde il kongresi için seçilen delege listelerini iki nüsha hazırlayarak, Yüksek Seçim Kurulunun il kongresi için önceden belirleyeceği ilçe seçim kurulu başkanlığına, il kongresinden en az 15 gün önce teslim eder.

Kesinleştikten sonra ilçe seçim kurulu başkanınca onaylanarak il başkanlığına iade edilen delege listesi, il kongresi yoklama cetvelini teşkil eder.

İL KONGRESİNDE BÜYÜK KONGRE İÇİN SEÇİLECEK DELEGE SAYISI

MADDE 28-

İl kongrelerinde büyük kongre için seçilecek delege sayısı; ülke toplam milletvekili sayısının iki katının, Partinin son milletvekilliği genel seçiminde aldığı ülke toplam oy sayısına bölünmesiyle bulunacak kat sayının, ilgili il seçim çevresinde alınan oy sayısıyla çarpılması sonucunda bulunan sayıdır.

Büyük kongre için seçilen delegelerin görev süresi, seçildikleri kongreyi takip eden ilk olağan kongrede yerlerine yeni delegelerin seçilmesine kadar devam eder.

İlçe ve il kongreleri delege sayıları ile bir üst kongre için seçilecek delege sayılarını hesaplamak ve kongre tarihlerinden makul bir süre önce liste hâlinde ilgili kademelere göndermek görevi Teşkilâttan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı tarafından yerine getirilir.

ÜÇÜNCÜ KISIM

İL VE İLÇE YÖNETİM KURULLARI İÇİN

MÜŞTEREK HÜKÜMLER

YAPILMAYACAK İŞLER

MADDE 29-

Yönetim kurulu üyeleri ve kurul başkanları:

a. Parti program ve tüzüğüne aykırı beyanda bulunamazlar. Merkez Yönetim Kurulunun izni olmaksızın kademelerini aşan "Parti Genel Politikası" hakkında demeç veremezler. Kendi kademelerinin bulunduğu yerdeki resmi makamlardan daha yukarı makam ve mercilerle yazışma yapamazlar.

b. Bir üst kademeye danışıp, gerekli izni almadan kendi kademelerindeki resmi makam ve merciler hakkında menfi demeçler veremezler.

c. Kademe esasına uymadan bir üst kademeye şikâyette bulunamazlar. Ancak, üst kademeye anlatamadıkları istek ve şikâyetleri bulunduğu takdirde, bağlı bulundukları kademeye bilgi vermek suretiyle onun üstündeki kademeye başvurabilirler.

d. Bağlı bulundukları üst kademe ile bağlantılarını veya ilgilerini kesmeye karar veremezler.

YÖNETİM KURULU TOPLANTILARI

MADDE 30-

Belde, ilçe ve il yönetim kurulları üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve kararlarını mevcudun çoğunluğu ile alır. Oylarda eşitlik olması durumunda, başkanın bulunduğu tarafın görüşü benimsenmiş sayılır.

Kurul toplantıları teşkilât binasında yapılır. Yönetim kurullarınca çağrılıp dinlenmesine karar verilenler dışında, kurul üyesi olmayanlar toplantılara katılamaz.

Yönetim kurulları en az 15 günde bir olağan toplantılarını yapar. İl ve ilçe başkanı ile yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğu, olağanüstü toplantı düzenlenmesini isteyebilir ve çağrıda bulunabilir.

Toplantıların günü ve saati önceden tespit edilerek karar defterine yazılır ve bütün üyelere imza ettirilir. Yönetim kurulları gerek görmeleri hâlinde daha sık toplantı yapılmasını kararlaştırabilirler.

Haklı bir mazereti olmaksızın, kendisine toplantı gününe ilişkin tutanak imzalattırılmış veya toplantı günü yazılı olarak bildirilmiş olmasına rağmen, üst üste üç toplantıya katılmayan üye, görevinden çekilmiş sayılır. Görevinden çekilmiş sayılan üyenin bir üst kademeye itiraz hakkı vardır. Üst yönetim kurulunun kararı kesindir.

MÜTEŞEBBİS YÖNETİM KURULLARI

MADDE 31-

Yeni kurulan belde, ilçe ve illerde Merkez Yönetim Kurulu tarafından müteşebbis yönetim kurulları teşkil olunur.

Müteşebbis yönetim kurulları, kendi kademelerinin kongrelerine kadar, seçilmiş yöneticilerin hak ve yetkilerine sahip olarak görev ifa ederler.

BOŞALMA

MADDE 32-

Belde, ilçe ve il yönetim kurulları ile il disiplin kuruları asil ve yedek üyelerinin her ne sebeple olursa olsun, toptan çekilmeleri veya bu kurulların herhangi bir nedenle boşalması hâlinde, boşalan kurullar yerine; belde için ilçe yönetim kurulunun teklifi üzerine il yönetim kurulunun onayı ile, ilçe için il yönetim kurulunun teklifi üzerine Merkez Yönetim Kurulunun onayı ile, il kurulları için ise Merkez Yönetim Kurulunca yenileri teşkil olunur. Bu kurullar, kongrece seçilmiş yönetim ve disiplin kurullarının hak ve yetkilerine sahiptirler.

İl veya ilçe yönetim kurulu ile il disiplin kurulunun üye sayısı, yedeklerin tamamının göreve getirilmesine rağmen yarıdan aşağı düşerse kurul boşalmış sayılır.

İşten el çektirme dışında bir sebeple il veya ilçe başkanlığının boşalması hâlinde, ilgili kurul yedekleriyle tam sayıya, bu mümkün olmadığı takdirde, karar yeter sayısına tamamlandıktan sonra, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile kendi aralarından birini yeni başkan olarak seçerler. Seçilen yeni başkan, gerek görülmesi hâlinde aynı usul ve esaslarla değiştirilebilir.

İŞTEN EL ÇEKTİRME VE GEÇİCİ YÖNETİM KURULUNUN TEŞKİLİ

MADDE 33-

Teşkilâtlardaki yönetim kurulları veya kurul üyeleri;

a. Siyasi Partiler Kanunu ve iş bu Tüzük hükümleri gereğince tutulması gereken defterlerin ve kayıtların usulüne uygun olarak tutulmaması veya tutulan defter ve kayıtlar üzerinde tahrifat yapılması, uygun yer ve şekilde muhafaza edilmemesi ya da muhasebe ile ilgili kayıt ve belgelerin süresi içinde Genel Merkez'e gönderilmemesi,

b. Kurullarda görev alanların kimlik bilgilerinin mahallin en büyük mülki amirliğine yazı ile bildirilmemesi,

c. Ülke ve Parti menfaatlerine aykırı davranışlarda bulunulması,

d. Haklarında Siyasi Partiler Kanunu'nun 102. maddesinde ve tüzüğün 71'inci maddesinde kesin olarak partiden çıkarılma cezasını gerektiren hâllerin sabit olması,

durumunda, ilgililerin kanuni sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla Merkez Yönetim Kurulunda yapılacak gizli oylama sonucunda, üye tam sayısının en az üçte ikisinin müspet oyu ile alınacak bir kararla aşağıdaki şekilde işten el çektirilirler:

İlçe yönetim kurulu, bir belde yönetim kurulu hakkında işten el çektirmeyi gerekli kılan herhangi bir durum tespit ettiği takdirde, durumu gerekçeli bir kararla il yönetim kuruluna bildirerek, belde başkanının veya belde yönetim kurulu üyelerinin tamamının işten el çektirilmesini isteyebilir.

İl yönetim kurulu, bir ilçe yönetim kurulu hakkında işten el çektirmeyi gerekli bir durumu tespit ettiğinde, bu durumu gerekçeli kararı ile Merkez Yönetim Kuruluna bildirir. İl yönetim kurulu gerekçeli kararında, ilçe başkanı da dahil ilçe yönetim kurulunun tamamının veya bir kısmının işten el çektirilmesini isteyebilir.

Merkez Yönetim Kurulu, il yönetim kurulunun yaptığı müracaat üzerine belde ve ilçe teşkilâtları başkan ve yönetim kurulu üyelerinin veya resen il başkanının veya il başkanı dahil yönetim kurulu üyelerinin tamamı ve yahut bir kısmını işten el çektirebilir. Karar kesindir.

İlçe ve il yönetim kurullarının, asil ve yedek üyeleriyle birlikte toptan işten el çektirilmeleri hâlinde, Merkez Yönetim Kurulu işten el çektirme kararı ile birlikte geçici bir yönetim kurulu kurar ve ilgili teşkilât birimine tebliğ eder.

İşten el çektirme hâlinde teşkil olunan kurullara, geçici kurullar denir. İşten el çektirme kararının ilçe yönetim kuruluna tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde ilçe, il yönetim kuruluna tebliğinden itibaren ise 45 gün içerisinde il kongresi toplanarak yeni yönetim kurulunu seçer. Bu süre içerisinde ilçe ve il kongresi için yeni delege seçilmemiş ise, kongre eski delegelerle toplanır. Bu suretle seçilen yönetim kurullarının görev süresi, normal kademe kongrelerine kadar devam eder.

Kısmen el çektirme hâllerinde, ilgili il ve ilçe yönetim kurulu yedek üyelerle tamamlanır.

BİRDEN FAZLA GÖREV YASAĞI

MADDE 34-

Belde, ilçe ve il teşkilâtında başkan veya kurul üyeliklerine seçilmiş olanlar, kongre üyelikleri hariç olmak üzere tek görev yürütebilirler. Bir üst kademede başkan veya kurul üyeliğine seçilenlerin yeni görevlerine başlayabilmeleri için eski görevlerinden ayrılmaları gerekir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

İLÇE VE İL KONGRELERİ İÇİN MÜŞTEREK HÜKÜMLER KONGRE DÖNEMİ VE DELEGELER

MADDE 35-

İlçe ve il kongrelerinin toplantı tarihi ve süresi, bir üst kongrenin yapılmasına engel olmayacak şekilde ve üç yılı geçmemek üzere Merkez Yönetim Kurulunca tespit olunur.

İlçe ve İl kongrelerinde üst kademe kongresi için belirlenen sayı kadar asil, bu sayının yarısı kadar da yedek delege seçilir.

Merkez Yönetim Kurulu, gerek gördüğü hâller ve yerlerde delege seçiminin yenilenmesine karar verebilir.

KONGRE GÜNDEMİ

MADDE 36-

Kongre gündemi, kendi kademelerinin yönetim kurulunca hazırlanır. Gündemin kanunlara, parti tüzüğüne uygun olarak hazırlanmasından ilgili yönetim kurulu sorumludur. Gündem maddelerinin sırası hazır bulunan delegelerin onda birinin teklifi ve kongreye katılanların çoğunluğunun kararı ile değiştirilebilir veya aynı şekilde gündeme yeni maddeler ilâve edilebilir.

DAVET, YOKLAMA VE KONGRENİN AÇILMASI

MADDE 37-

Kongrenin toplanacağı gün, yer ve saat ile gündemi, kongreden en az 15 gün önce o yerdeki mutat yöntem ile ilân edilir. Gazete ile ilâna gerek olup olmadığına, ilgili yönetim kurulu karar verir.

İlân yapılmış olsa dahi ilçe ve il yönetim kurulları; toplantıdan en az 7 gün önce kongreye katılacak delegelere yazılı davetiye çıkararak, kongre gün, yer ve saati ile çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin sair hususları ayrıca bildirirler.

Seçim yapılacak kongreye, kesinleşen listelerdeki üyeler katılabilir.

Her kademe kongresi, kendi yönetim kurulu başkanı, başkan yardımcısı veya kendi üyelerinden biri tarafından yoklama yapıldıktan sonra, üye tam sayısının salt çoğunluğunun mevcudu hâlinde açılabilir.

İlk toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde toplantı ertelenir. İkinci toplantı; bu toplantıya ilişkin ilânda ve delegelere gönderilen yazı ve mektuplarda belirtilen gün, saat ve yerde toplanır. İkinci toplantı, hazır bulunan delegelerle yapılır.

KONGRE BAŞKANLIK DİVANININ TEŞKİLİ VE GÖREVLERİ

MADDE 38-

Kongreyi, başkanlık divanı yönetir. Kongre açıldıktan sonra bir başkan, bir ikinci başkan ve yeter sayıda katip üyeden müteşekkil bir başkanlık divanı seçilir.

Başkan adayı bir kişi ise; seçim, el kaldırmak suretiyle iş'ari oyla yapılır, birden fazla aday çıkması durumunda ise gizli oya başvurulur. Diğer üyeler yine iş'ari oyla seçilirler. Başkanlık divanı, ortaya çıkan lüzum üzerine kararlarını üye sayısının salt çoğunluğu ile verir. Oyların eşitliği hâlinde başkanın bulunduğu taraf, çoğunluğu sağlamış sayılır.

Divan başkanı toplantıyı yönetir, gündemi uygular ve toplantı düzenini sağlar. Toplantı sırasında düzeni bozanları önce ihtar eder, iki ihtara rağmen düzeni bozmaya devam edenler, oy verme hakları saklı kalmak kaydıyla toplantıdan çıkartılır.

Kongre Başkanı, Siyasi Partiler Kanunu'nun dördüncü kısmında yer alan yasaklara aykırı konuşmalar yapan veya davranışlarda bulunan kongre üyelerine derhâl müdâhale eder, sözlerini keser ve gerekli görür ise dışarıya çıkartılmalarını sağlar. İzleyicilerden bu şekilde davranan olursa, bunların da dışarıya çıkartılmasını sağlar, gerekli görürse kongreye ara verip, izleyici yerlerini boşaltabilir. Bu konuda alınacak karar kesindir.

KONGRELERİN GÖREV VE YETKİLERİ

MADDE 39-

İlçe ve il kongreleri kendi kademelerinin üst karar ve denetim organıdır.

Bu itibarla:

a. Kendi kademesinin yönetim kurulunun faaliyet raporunu görüşür ve karara bağlar.

b. Yönetim kurulunun sunduğu gelir-gider ve harcamalarını gösteren yıllık kesin hesap raporunu bir komisyona inceletir. Komisyon en kısa zamanda raporunu hazırlar ve kongre başkanlık divanına verir. Komisyon raporu kongrece görüşülerek kabul veya ret kararı verilir. Kesin hesap kongrece kabul edilirse, ilgili yönetim kurulu ibra edilmiş sayılır.

İlçe ve İl kongrelerinde faaliyet raporu ile kesin hesap durumu hakkında görüşme yapılıp karar verilmeden, seçimlere geçilemez.

c. Kongreler gelecekteki hizmet ve faaliyetlerle ilgili olarak yeni seçilecek yönetim kurullarına gerekli talimatları verirler.

d. Kongreler üye tekliflerinden yetkili olduğu konuları karara bağlar. Yetkisi dışında bulunanların ise yönetim kurulunca ilgili kademelere bildirilmesine karar verir. Üyelerin dilek ve şikâyetlerini değerlendirir.

e. Kanunların yasakladığı hususlar dışında her türlü genel siyasi konular, ülke ve bölge meseleleri ile kamu hizmetleri hakkında görüşme yapılıp, karar alınabilir.

f. İlçe kongresi; ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulu asil ve yedek üyeleri ile il kongresine katılacak delegeleri, il kongresi ise il başkanı, il yönetim ve disiplin kurulu üyeleri ile büyük kongre delegelerini seçer.

g. Kongreler, kanunların ve bu tüzüğün diğer maddelerinde belirtilen sair görevleri yerine getirir.

KONGRELERDE SEÇİMLERİN YAPILMASI VE TUTANAKLAR

MADDE 40-

İlçe ve il organları seçimleri ile üst delege seçimleri yargı gözetimi ve denetimi altında gizli oy ve açık tasnif yöntemi ile aşağıdaki esaslara göre yapılır.

Seçim yapılacak il ve ilçe kongrelerine ilişkin delege listeleri, bu tüzüğün 20 ve 27'nci maddeleri uyarınca ilgili seçim kurulu başkanına, kongrenin yeri, günü, saati ile çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya dair hususları içeren belgelerle birlikte verilir.

Seçim kurulu başkanı, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip inceler ve varsa noksanları tamamlattırdıktan sonra kongreye katılacakları belirleyen listeleri onaylar ve iade eder.

Onaylanan liste ile toplantıya ait diğer hususlar kongrenin toplantı tarihinden 7 gün önce kongresi yapılacak olan kademenin bulunduğu binaya asılarak ilân edilir. İlân süresi üç gündür.

İlân süresi içinde listeye yapılacak itirazlar hâkim tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde kesin olarak karara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar hâkim tarafından onaylanarak kongresi yapılacak teşkilâta gönderilir.

Seçim kurulu başkanı, bir başkan ile iki üyeden oluşan yeteri kadar seçim sandık kurulu oluşturur. Sandık kurulu başkanı ile bir üyesi memurlar, diğer üyesi de aday olmayan Parti üyeleri arasından seçilir. Ayrıca her sandık için aynı şekilde üçer yedek üyede belirlenir. Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda kurula, memur üye başkanlık eder. Seçim sandık kurulu, kanunun ve parti tüzüğünün öngördüğü esaslara göre seçimlerin yürütülmesi ve oyların tasnifiyle görevli olup, bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız devam eder.

Seçilme yeterliliğine sahip her partili, kongre seçimlerinde adaylığını koyabilir veya aday gösterilebilir.

Kongrelerde seçilecek organlara adaylık müracaatı için divan başkanlığınca bir süre tespit edilerek kongreye duyurulur. Bu süre sonunda adaylar ilan edilir.

Aday listeleri adaylarca, organlara göre ayrı veya tek liste hâlinde yedekleri de gösterilmek üzere hazırlanıp yeteri kadar çoğaltılmış olarak süresi içinde kongre Başkanlık Divanına verilir.

Başkanlık Divanı bu listeleri mühürleyip oy pusulası haline getirmek üzere ilçe seçim kurulu başkanına verir. İlçe seçim kurulu başkanınca mühürlenen listeler oy pusulası olarak sandık kuruluna verilir.

Kongre Başkanlık Divanı, ferdi ve toplu aday listelerini ayrı okumak suretiyle açık bir şekilde kongre üyelerinin bilgisine sunduktan sonra, askı yoluyla da kongre salonunda ilân eder.

Kongre seçmeni, birden fazla toplu liste varsa bunlardan birini oy pusulası olarak kullanmakta serbesttir. Bir zarftan birden fazla aynı içerikli toplu liste çıkarsa bunlardan biri, farklı içerikli birden fazla toplu liste çıkması durumunda ise her ikisi de dikkate alınmaz.

Seçimlerde tek liste kullanılması ve bu listedeki isimlerin seçilecek üye sayısından fazla olması durumunda, seçmenlerce listedeki aday isimleri karşısına açılan kutulara, seçilecek üye sayısı kadar işaret konmak suretiyle tercih yapılır.

Seçimi yapılacak her organ için birden fazla liste var ise, seçmen bunlardan herhangi biri üzerinde mevcut adayları dikkate alarak gerekli gördüğü değişikliği yapabilir, bir listedeki isimlerden bir kısmını çizip yerlerine diğer listelerden isimler yazabilir. Ancak işaretleyeceği aday sayısı seçilecek sayıdan fazla olamaz.

İşaretlemede veya silip yazmada yukarıdaki sayı ve usullere uyulmaması hâlinde oy pusulası geçersiz sayılır.

Seçimlerde birden fazla listede isimleri bulunan adayların aldıkları oy, tüm listelerden aldıkları oyların sayılıp toplanması suretiyle tespit edilir.

Kongrede bulunan delegelerin tamamı oy kullandıktan ve sandık kurulunca yapılan uyarılara rağmen oy kullanacak başka delege kalmadığı anlaşıldıktan sonra, durum sandık kurullarınca bir tutanakla tespit edilerek sandıklar açılır ve oy sayımına geçilir.

Seçim sonuçları, sandık seçim kurullarınca açıklanır ve bu sonuçlar kongre tutanağına geçilir. Kongre tutanakları, kongre başkanlık divanınca en az üç suret düzenlenerek yeni seçilen yönetim kuruluna verilir. Bu tutanakların bir sureti bir üst kademeye gönderilir.

Seçimin devamı sırasınca yapılan işlemler ile tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar, hâkim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara bağlanır.

ŞİKÂYET VE İTİRAZLAR

MADDE 41-

Köy ve mahalle toplantıları ile kongreler hakkındaki şikâyet ve itirazlar aşağıdaki usule tâbidir.

a. Köy ve mahalle toplantıları hakkındaki şikâyet ve itirazlar o köy ve mahalledeki partili üyelerin beşte biri tarafından toplantıyı takip eden üç gün içerisinde il yönetim kuruluna yapılır.

İl Yönetim Kurulu, ilgili toplantıya ait dosyayı ilçe başkanlığından iki gün içinde getirterek, müteakip iki gün içinde şikâyet ve itirazı kesin olarak karara bağlar.

b. İlçe kongresine seçim işlem ve sonuçları dışındaki sebeplerle ileri sürülecek şikâyet ve itirazlar, kongreye katılan delegelerin beşte biri tarafından kongreden sonraki üç gün içerisinde il yönetim kuruluna yapılır. İl yönetim kurulu şikâyet ile ilgili kongre dosyasını getirterek iki gün içinde karara bağlar. Taraflar il yönetim kurulunun kararına karşı, tebliğ veya ilandan başlayarak üç gün içinde kesin kararı verecek olan Merkez Yönetim Kurulu'na itiraz edebilirler.

c) Seçim işleri dışında il kongresine dair şikâyet ve itirazlar, il kongresine katılan delegelerin beşte biri tarafından kongreyi takip eden üç gün içinde Merkez Yönetim Kuruluna yapılabilir. Merkez Yönetim Kurulu yedi gün içinde itirazı inceler ve kesin karara bağlar.

KONGRESİNİ YAPMAYAN KADEMELER

MADDE 42-

Her ne sebeple olursa olsun normal kongresini yapmamış olan belde, ilçe veya il teşkilâtları üst kademe kongrelerine katılamaz ve yönetim ve denetim kurulları münfesih hale gelir.

5. GENEL MERKEZ TEŞKİLATI

GENEL BAŞKAN

A. SEÇİMİ, GÖREV SÜRESİ, BOŞALMA HÂLİ

MADDE 43-

Parti Genel Başkanı, Büyük Kongre tarafından üye tam sayısının salt çoğunluğu ile en çok üç yıl için seçilir. İlk iki oylamada bu sayıya ulaşılamadığı takdirde, üçüncü oylamada en çok oy alan aday Genel Başkan seçilir.

Aynı kişi ara vermeksizin beş defadan fazla seçilemez. Yeniden seçilebilmek için aradan üç yıl geçmesi gerekir .

Parti Genel Başkanlığının herhangi bir sebeple boşalması hâlinde Merkez Yönetim Kurulu 15 gün içinde toplanarak Partiyi temsil yetkisini kendi üyeleri arasından seçeceği bir üyeye tevdi eder ve boşalmayı müteakip en geç 45 gün içinde toplanmak ve Genel Başkanı seçmek üzere Büyük Kongre'yi toplantıya çağırır.

B. GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI

MADDE 44-

Parti Genel Başkanı;

a. Partiyi temsil eder. Parti adına bağlayıcı demeçler ve bildiriler vermeye yetkilidir.

b. Parti adına dava açma ve davada husumet yetkisi vardır. Gerek gördüğü durumlarda bu yetkisini genel olarak veya belirli davalara bağlı olarak devredebilir.

c. Büyük Kongre'ye karşı şahsen sorumludur.

d. Başkanlık Divanı, Merkez Yönetim Kurulu ve milletvekili olma şartına bağlı olarak Partinin TBMM Grubu'nun başkanıdır. Kurullar arasında çalışma ahengi ve iş birliğini sağlar ve birleşik toplantılarına başkanlık eder. Birleşik toplantılarda oylama yapılmaz. Disiplin kurulları dışında bütün Parti organlarının tabii başkanı olarak, gerektiğinde bu organları toplantıya çağırıp başkanlık eder.

e. Genel Başkan Yardımcıları arasında görev bölümü yapar, gerek gördüğünde görevlerini değiştirir.

f. İl disiplin kurulunca verilen cezaları, ilgilinin talebi üzerine bağlı bulunduğu teşkilât kademesi yönetim kurulunun görüşünü de alarak affedebilir.

g. Ülkenin siyasi, sosyal, ekonomik ve diğer muhtelif güncel konularına ilişkin Partinin görüş ve politikasını oluşturur, gerekli basın açıklamalarını yapar, lüzum hâlinde ilgili merciler nezdinde girişimlerde bulunur.

h. Her kademede yürütülen parti faaliyetinin kanun, Parti Tüzük ve Programı ile Ülke ve Parti menfaatlerine uygun olarak yürütülmesini sağlamak ve bu faaliyetlerde etkinliği artırmak için, denetim çalışmaları yapmak üzere parti müfettişleri tayin eder.

ı. Parti çalışmalarının gerektirmesi durumunda bilgi ve tecrübelerinden faydalanmak üzere müşavir ve danışmanlar tayin edip, komisyonlar teşkil edebilir.

j. Genel Sekreter'in teklifi üzerine, Genel Merkezde çalıştırılacak daimi personelin tayin, terfi veya işten çıkarılmalarına karar verir.

k. Her türlü parti faaliyetlerini takip ve kontrol eder. Gerekli gördüğü zaman çeşitli büro ve kollar ihdas eder.

l. Kanun, tüzük ve mevzuatın kendisine yüklediği diğer görevleri yapar ve verdiği her türlü yetkiyi kullanır.

GENEL BAŞKAN YARDIMCILARI

MADDE 45-

Genel Başkanlık hizmetlerinin ifasında Genel Başkan'a yardımcı olmak üzere, her Büyük Kongre sonrasında yapılan ilk Merkez Yönetim Kurulu toplantısında, Kurul üyeleri arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile 9 genel başkan yardımcısı seçilir. Genel Başkan, bu yardımcıların; teşkilât işleri, seçim işleri, basın ve propaganda işleri, yerel yönetimler, parlâmento ve hükûmet ilişkileri, eğitim işleri, araştırma ve plânlama, mesleki-sosyal kuruluşlar ve halkla ilişkiler faaliyet alanlarında ve diğer konularda görev ve sorumluluklarını belirler, gerektiğinde değiştirir.

Genel Başkan, görev bölümü yaptığı yardımcılarına; bu görev ve sorumluluklarını en verimli ve etkin şekilde yerine getirebilmeleri için, Merkez Yönetim Kurulu Üyeleri arasından en fazla üç üye görevlendirebilir.

GENEL SEKRETER

MADDE 46-

Merkez Yönetim Kurulu seçildiği kongreyi müteakip yapacağı ilk toplantıda, gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile kendi üyeleri arasından bir Parti Genel Sekreteri seçer.

Genel Sekreter;

a. Merkez Yönetim Kurulu, Başkanlık Divanı kararları ile Genel Başkan'ın verdiği talimatların gereğini yerine getirir.

b. Merkez Yönetim Kurulu ve Başkanlık Divanı karar tutanaklarının tanzimi, imzalattırılması ve muhafazasını sağlar.

c. Parti TBMM Grubu ile Merkez Yönetim Kurulu ve Başkanlık Divanı arasındaki ilişkilerde gerekli idari hizmetlerin sunulmasını temin eder.

d. Genel Başkan'ın onayını almak kaydıyla Partiyi bağlayıcı demeçler vermeye ve açıklamalar yapmaya yetkilidir.

e. Genel Merkez yazışmalarını yürütür, idari hizmetlerini düzenler, denetler ve çalışmaların gerektirdiği destek hizmetlerini sağlar.

f. Genel Merkez'in daimi kadrolarında görev yapacak personelin, tayin, terfi ve iş akitlerinin feshini Genel Başkan'ın onayına sunar.

g. Genel sekreter Yardımcıları arasında görev bölümü yapar, yetki ve sorumluluklarını belirler.

GENEL SEKRETER YARDIMCILARI

MADDE 47-

Genel Sekreterlik hizmetlerinin yürütülmesinde Genel Sekreter'e yardımcı olmak üzere, Merkez Yönetim Kurulu üyeleri arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile 3 genel sekreter yardımcısı seçilir. Genel sekreter yardımcılarının görev bölümü, yetki ve sorumlulukları Genel Sekreter'ce belirlenir.

GENEL MUHASİP VE YARDIMCISI

MADDE 48-

Genel Muhasip ve yardımcısı Merkez Yönetim Kurulu üyeleri arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. Parti Genel Muhasibi;

a. Parti Merkez teşkilâtının muhasebe ve mali işlerini yürütür, Parti gelirleri ile gider ve harcamalarının mevzuata uygun olarak gerçekleşmesine yönelik tedbirleri alır.

b. Genel Merkez kesin hesap raporları ve bütçe tasarlarının zamanında hazırlanarak ilgili mercilere sunulması ile muhasebe ve mali işlere ilişkin defter kayıt ve belgelerin ilgili mevzuat hükümlerine göre tutulması, kaydedilmesi ve saklanması işlemlerini birinci derecede sorumlu olarak yürütür.

c. Parti parası ile para hükmündeki kıymetlerinin Muhasebe Yönetmeliği ve diğer mevzuat hükümlerine göre muhafaza edilmesini sağlar.

d. Üçüncü şahıslarla yapılacak ve Partiye mali sorumluluk yükleyen sözleşmeleri takip ederek, parti menfaatleri ve mevzuata uygun olarak tamamlanmasını temin eder.

e. İl teşkilâtlarının muhasebe ve mali işlerini denetler, eksiklik ve aksaklıkları tespit ederek, bunları giderecek çalışmalar yapar. Parti Teşkilâtı'nın muhasebe ile ilgili yazışmalarını yürütür.

f) Mali işlerin yürütülmesi ile ilgili olarak alt kademe çalışmalarında iş birliği ve koordinasyonu sağlar.

BAŞKANLIK DİVANININ TEŞKİLİ VE ÇALIŞMA ESASLARI

MADDE 49-

Başkanlık Divanı;

a. Genel Başkan,

b. Genel başkan yardımcıları,

c. Genel Sekreter,

d. Genel sekreter yardımcıları,

e. Genel muhasip,

f. Genel muhasip yardımcısından

teşekkül eder.

Divan toplantıları, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile Genel Başkan'ın uygun gördüğü şekil, süre ve yerlerde yapılır, kararlar katılanların çoğunluğu ile alınır. Ancak, Merkez Yönetim Kurulu yetkisindeki konulara ilişkin alınacak kararlarda üye tam sayısının salt çoğunluğu aranır.

BAŞKANLIK DİVANININ GÖREV VE YETKİLERİ

MADDE 50-

Başkanlık Divanı, Genel Başkan'ın danışma ve Partinin yürütme organı olarak;

a. Genel Başkan ve Parti sözcüsü tarafından gerek görülmesi hâlinde Parti adına yapılacak önemli açıklamalara ilişkin esasların tespit edilmesinde,

b. Partinin, Merkez Yönetim Kurulu kararları doğrultusunda sevk ve idaresinde,

c. Partinin muhtelif teşkilât ve kademelerinin çalışmalarında uyum ve iş birliğinin sağlanmasında,

d. Partinin TBMM Grubu ve partili hükûmet üyeleri ile Genel Merkez arasındaki koordinasyonun temininde

Genel Başkan'a yardımcı olur.

Ayrıca, Tüzükte verilen görev ve yetkilere ilişkin kararların yanında, acil ve zaruri hâllere münhasır olmak ve yapılacak ilk Merkez Yönetim Kurulu toplantısına sunulmak kaydıyla, Merkez Yönetim Kurulu yetkisindeki bütün konularda kararlar alıp, bu kararları uygulatabilir.

MERKEZ YÖNETİM KURULU

A. TEŞKİLİ, GÖREV SÜRESİ VE ÇALIŞMA USULÜ

MADDE 51-

Merkez Yönetim Kurulu, Büyük Kongre'den sonra Partinin en üst seviyede karar organıdır. Parti Genel Başkanı ve Büyük Kongre'de seçilen 70 asil üyeden teşekkül eder. Kurulun 30 yedek üyesi bulunur.

Parti teşkilâtında herhangi bir görev yürütmekte olanlardan Merkez Yönetim Kurulu üyeliğine seçilenlerin, bu göreve başlayabilmeleri için eski görevlerinden ayrılmaları gerekir.

Merkez Yönetim Kurulunun görevi seçildikleri kongreyi takip eden olağan kongreye kadar devam eder. Bu süre içinde istifa ve diğer sebeplerle Kurulda meydana gelecek boşalmalar, yedek üyelerin sırasıyla göreve daveti sonucunda doldurulur. Boşalan üyenin yerine seçilen kişi, asil üyenin süresini tamamlar.

Merkez Yönetim Kurulu toplantılarını üye tam sayısının salt çoğunluğu ile ayda bir yapar. Normal toplantılar dışındaki olağanüstü toplantılar için Genel Başkan tarafından üyelere çağrı yapılması gerekir.

Kararlar toplantıya katılanların çoğunluğu ile alınır. Oyların eşitliği hâlinde Genel Başkan'ın tercihte bulunduğu tarafın görüşü benimsenir.

Merkez Yönetim Kurulu, Genel Başkan'ın bulunmadığı zamanlarda Genel Başkan Vekili'nin başkanlığında toplanır.

Herhangi bir mazereti olmaksızın üst üste üç toplantıya katılmayan üye istifa etmiş sayılır.

B. GÖREV VE YETKİLERİ

MADDE 52-

Merkez Yönetim Kurulu :

a. Parti program ve tüzük hükümleri ile Büyük Kongre kararlarının uygulama esaslarını tespit etmek, Partinin bütün teşkilât birimlerinin sevk ve idaresine ilişkin kararlar almak.

b. Parti Tüzük ve Programı'nda yer alan amaç, temel ilke ve hedefler ile Parti politikalarının toplumun her kesimine yayılması, tanıtılması ve benimsenmesine yönelik çalışmaların yürütülmesi için gerekli tedbirleri almak. Bunun için her türlü basın yayın organlarından ve kitle haberleşme vasıtalarından faydalanma esaslarını belirlemek.

c. Parti faaliyetlerinin yürütülmesine temel olmak üzere hazırlanan çalışma programlarını onaylamak ve bu programları yürütecek çeşitli ihtisas komisyonlarının teşkil edilmesine karar vermek.

d. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Siyasi Partiler Kanunu ile sair ilgili mevzuat hükümleri uyarınca lüzum görülen yerlerde parti teşkilâtları kurmak, kurmaya yetki vermek ve feshetmek, teşkilâtı bir bütün hâlinde geliştirmek ve yaygınlaştırmak.

e. Partinin hükûmet kurması, kurulan hükûmete ortak olması veya hükûmetten çekilmesine karar vermek.

f. Hazırlanan Parti faaliyet raporu ile kesin hesabı onaylayarak büyük kongreye sunmak.

g. Milletvekili genel veya ara seçimleri ile mahalli seçimlere katılıp katılmamaya karar vermek; seçim işlerini düzenlemek, sevk ve idareye ilişkin kararlar almak.

h. Milletvekilliği ve belediye başkanlıkları ile il genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için aday tespitine ilişkin usul ve esasları belirlemek.

ı. Bu Tüzükte ve siyasi partiler kanununda gösterilen esaslar dahilinde parti gelirlerini artırmak için gerekli tedbirleri almak ve çalışmalarda bulunmak.

j. Parti Teşkilâtı'nın mevzuat hükümleri doğrultusunda çalışmasını temin etmek ve her kademedeki Parti faaliyetlerinde etkinliğin arttırılması için, Genel Başkan tarafından atanan parti müfettişlerinin görev, yetki ve sorumluluklarını belirlemek .

k. Genel Merkez ile il ve ilçe teşkilâtlarına ait faaliyet raporu, bütçe ve kesin hesapları suresi içinde inceleyerek onaylanmalarını ve birleştirilmelerini sağlayarak, Büyük Kongre'nin onayına sunulmasına karar vermek.

l. Parti Program ve Tüzüğü'nde gerekli değişiklikleri tespit etmek, değişiklik tasarılarının hazırlanmasını sağlamak ve bu tasarılardan uygun görülenlerin Büyük Kongre'nin onayına sunulmasına karar vermek.

m. Tüzükte öngörülen ve parti içi faaliyetleri düzenleyen yönetmelik tasarılarını karara bağlamak.

n. Zorunlu sebepler dolayısıyla büyük kongrenin toplanamadığı hâllerde, partinin hukuki varlığına son verilmesi ve tüzük ve programının değiştirilmesi dışındaki bütün kararları almak.

o. Siyasi partiler ve seçim kanunları ile ilgili diğer kanunların ve parti tüzüğünün verdiği bütün görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak.

DANIŞMA KURULUNUN KURULUŞU,

GÖREV SÜRESİ VE ÇALIŞMA USULÜ

MADDE 53-

Danışma Kurulu, Türkiye ve dünya meseleleri hakkında Genel Başkan'a görüş ve öneriler sunmak üzere oluşturulan bir kuruldur. En fazla 30 üyeden oluşan Danışma Kurulu'nun üyeleri Genel Başkan tarafından belirlenir.

Danışma Kurulu üyeleri ortaklaşa veya bağımsız olarak, Genel Başkan tarafından belirlenecek konularda araştırma ve çalışmalar yapar.

Danışma Kurulu, Genel Başkan başkanlığında yılda en az üç defa toplanır. Ayrıca, Genel Başkan gerek gördüğü hâllerde de Danışma Kurulunu toplayabilir.

Genel Başkanın gerekli gördüğü zamanlarda ve çağrısı üzerine; Merkez Yönetim Kurulu ve Danışma Kurulu üyeleri, milletvekilleri, belediye başkanları ile il ve ilçe başkanlarının birlikte katılacağı toplantılar düzenlenebilir. Bu toplantılar, "Genişletilmiş Yüksek İstişare Meclisi" olarak adlandırılır.

BÜYÜK KONGRE

A. BÜYÜK KONGRENİN OLUŞUMU

MADDE 54-

Büyük Kongre seçilmiş üyelerle tabii üyelerden teşekkül eder.

a. Seçilmiş üyeler, her il kongresinin seçtiği ve toplamı 1.100 olan delegelerdir. TBMM üye tam sayısının değiştirilmesi durumunda, yapılacak ilk kongrelerde TBMM üye tam sayısının iki katı, il kongrelerince seçilecek üye sayısı olarak dikkate alınır.

b. Tabii üyeler: Partinin Genel Başkanı, Merkez Yönetim ve Merkez Disiplin kurullarının üyeleri, partili bakan ve milletvekilleri ile üyelikleri devam eden parti kurucularıdır. Üyeliği devam eden Parti kurucularının, seçilmiş Büyük Kongre üye sayısının % 15'inden fazla olması durumunda, Kongre üyesi olacakların % 15 oranı ile sınırlandırılmasında Parti Genel Başkanı yetkilidir.

Büyük Kongre'nin tabii üyesi olanlar il kongrelerinde delege seçilemezler ve bu üyelerden Merkez Yönetim Kurulu üyesi olanlar, bu Kurulun ibrasına ilişkin oylamalara katılamazlar.

B.BÜYÜK KONGRENİN GÖREV VE YETKİLERİ

MADDE 55-

Büyük Kongre, partinin en üst düzeyde yetkili ve sorumlu karar organıdır. Parti Teşkilâtı'nın bütün birimleri ile her türlü Parti faaliyeti ve Parti politikası hakkında son ve kesin karar verme yetkisine sahiptir. Bu itibarla;

a. Parti Genel Başkanı, Merkez Yönetim Kurulu ve Merkez Disiplin Kurulu asil ve yedek üyelerini gizli oyla seçmek.

b. Gerek görülmesi hâlinde Partinin Tüzük, Program ve adını değiştirmek.

c. Partinin gelir-gider ve harcamalarını kapsayan kesin hesabını bir komisyon marifetiyle inceleterek karara bağlamak.

d. Merkez Yönetim Kurulunu ibra etmek veya kesin hesabı reddetmek.

e. Kanunlar, parti tüzük ve parti programı çerçevesinde toplumu ve devleti ilgilendiren konular ile kamu faaliyetleri ve Parti politikası hakkında, genel nitelikte olmak şartıyla temenni kararları veya bağlayıcı kararlar almak.

f. Parti yararı ve ilgilinin özel durumu itibarıyla gerek görülmesi durumunda, her kademedeki disiplin kurulunca verilen cezaları affetmek,

g. Partinin feshine veya başka bir parti ile birleşmesine ve böylece hukuki varlığı sona erecek olan Partinin, taşınır ve taşınmaz malları ile haklarının tas